مهد كودك فاطميه

حضرت فاطمه سلام الله علیها کودکان خود را به بیداری و نخفتن وادار می کرد و برای اینکه اذیت نشوند، در روز بچه‌ها را می‌خوابانید تا کاملاً استراحت کنند و غذای کمتری به آنان می‌داد تا بدین‌گونه زمینه و موقعیت بهتری از نظر جسمی و روحی برای شب زنده‌داری داشته باشند. ایشان به حدی در این کار جدی و قاطع بودند که نمی‌گذاشتند احدی از اهل خانه خوابش ببرد.

رمضان آمد و مهمونی به پا شد

نوبت مهمونی پاک خدا شد

سفره ی خدا  پر از عطر نمازه

پرِ از عبادت و راز و نیازه

همه دستاشون به سوی آسمونه

رو لبا نام خدای مهربونه

رمضان ماه دعا ماه عبادت

ماه مهربونی و برکت و رحمت

***

مهری طهماسبی دهکردی

اگر بخواهیم کودک را با بحث شناختی روزه آشنا کنیم و در این راه هم موفق شویم باید از بعد هیجانی کودک بهره بگیریم. به طور مثال، وقتی کودک در فضای مذهبی شادی قرار دارد، ناخودآگاه هیجانات مثبت همچون نشاط و شادابی در او تقویت می‌شود و اینجاست که می‌توان به تدریج او را با فلسفه روزه گرفتن و نماز خواندن آشنا کرد.

اگر یکی دو سال به همین سبک به کودک آموزش دهیم، ذهن او مانند آهن‏ربا شده و عطش مذهبی‌اش تحریک می‌شود. خانواده‌ها نباید تکالیف دینی را یکباره و طوطی‏وار به بچه القا کنند؛ چرا که همین امر، تکالیف را سخت و مشقت آور کرده و به شدت از روحیه دینداری و دین باوری کودک می‌کاهد.

برآوردها نشان می دهد که تنها در ایالات متحده تعداد قابل توجهی از کودکان کمتر از 5 سال در خانواده هایی زندگی می کنند که به ناامنی غذایی مبتلا هستند. ناامنی غذایی بدین معنی است که این افراد غذا ندارند و یا غذایی که در دسترس آن ها است از نظر مقدار و کیفیت به گونه ای نیست که نیاز آن ها را برای یک زندگی سالم و فعال تامین کند. نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد کودکانی که در اوایل دوران کودکی ناامنی غذایی را تجربه می کنند نسبت به کودکانی که از امنیت غذایی برخوردار هستند احتمال اینکه در مهد کودک آمادگی کمتری برای یادگیری داشته باشند، بیشتر است. 
در مطالعه حاضر چگونگی تاثیر ناامنی غذایی در طول 5 سال اول زندگی بر مهارت های شناختی و احساسی – اجتماعی و رفتارهای کودک در هنگام شروع مهد کودک بررسی شد. بدین منظور اطلاعات مربوط به 3700 کودک در خانواده های کم درآمد جمع آوری شد. محققان ارتباط بین زمان و شدت ناامنی غذایی در اوایل دوران کودکی را با امتیاز خواندن، ریاضی و مهارت های احساسی – اجتماعی کودکان بررسی نمودند. با والدین مصاحبه شد و کودکان در سن 9 ماهگی و سپس در سنین 2، 4 و 5 سالگی ارزیابی شدند. در زمان شروع مهد کودک مهارت خواندن و ریاضی و میزان بیش فعالی و مشکلات رفتاری کودکان ارزیابی شد.
به گفته محققان زمان مواجهه با ناامنی غذایی مهم است. در مطالعه فوق ناامنی غذایی در دوران شیرخواری و نوباوگی پیش بینی کننده مهارت های شناختی و احساسی – اجتماعی پایین تر در مهد کودک است. این مهارت ها بعدها در موفقیت فرد در دانشگاه و زندگی نقش دارند. 
همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که تعداد دفعات مواجهه کودک با ناامنی غذایی نیز مهم است. به طوریکه کودکانی که در 3 دوره (9 ماهگی، حدود 2 سالگی و حدود 4 سالگی) ناامنی غذایی را تجربه  کردند نسبت به کسانی که در 1 یا 2 دوره ناامنی غذایی را تجربه کردند، نتایج ضعیف تری را در مهد کودک نشان دادند. 
نکته عملی: دسترس کودکان نوپا به غذای کافی و با کیفیت بر قدرت یادگیری آن ها در مهد کودک اثرگذار است.
منبع:

Anna D. Johnson, Anna J. Markowitz . “Associations Between Household Food Insecurity in Early Childhood and Children’s Kindergarten Skills”. Child Development, 2017

طبق ماده ۲۶ قانون شوراي عالي انقلاب فرهنگي، مرجع صدور مجوز مهدكودك، سازمان بهزيستي كشور است و فعاليت هر يك از مراكز نگهداري از كودكان منوط به دريافت مجوز اوليه از سازمان بهزيستي كشور است.
تعيين مبلغ شهريه و نحوه عملكرد هم از جمله مواردي است كه درسازمان بهزيستي كشور انجام مي‌شود.
اين در حالي است كه معاون امور اجتماعي بهزيستي تهران در رابطه با فعاليت غيرمجاز ۹۰ درصد از مهدهای کودک تهران گفت: آمار كل جمعيت زير شش سال را در نظر گرفته‌ايم و اين مسئله را مورد بررسي قرار داديم كه چه تعداد از اين كودكان در مهدهای کودک حضور دارند. نتيجه بررسي‌ها نشان داد تنها ۴۵ هزار و ۷۱۳ كودك زير شش سال در مهدهاي كودك مجاز بهزيستي حضور دارند كه اين تعداد تنها شامل ۱۰ درصد از كودكان هستند!
احمد خاكي تأكيد كرد كه مهدهای کودک مجوزدار دوربين مداربسته دارند و تمامي محتواهاي آموزشي آنها تحت نظارت كارشناسان است و اگر كوچك‌ترين مشكلي ايجاد شود به دليل نظارت سختگيرانه بهزيستي با آنها برخورد مي‌شود. در90 درصد مهدهای کودک كه فاقد مجوز هستند هر اتفاقي كه رخ دهد كسي خبردار نمي‌شود، مگر اينكه اوليا شاكي شوند كه آ‌ن هم به دليل غيرقانوني بودن فعاليت آنها قابل پيگيري نيست.
خاكي تعداد مهدهای کودک مجوزدار در استان تهران را ۸۰۳ مهدكودك و روستا مهد اعلام كرد و تصريح كرد: حتي اگر فرزندي داراي والدين كم‌درآمد باشد، بهزيستي تا حدودي شهريه را تأمين مي‌كند، حتي براي مهدهاي حاشيه‌نشين يك وعده غذاي گرم به بچه‌ها تعلق مي‌گيرد. مشاهده شده كه برخي از اين مهدهای کودک غيرمجاز ۴۰ تا ۵۰ كودك را در يك زيرزمين بدون نور نگهداري مي‌كنند كه آشپزخانه و سرويس بهداشتي جدا ندارد و با توجه به اينكه بهترين سن آموزش در اين مقطع است، اين كودكان ممكن است با مشكلاتي مواجه شوند و كسي هم پاسخگوي آن نيست.
تمامي مهدهای کودک مجوزدار مكلف هستند پروانه فعاليت و ميزان دريافت شهريه را در ورودي در مهدهای کودک نصب كنند. همچنين در زمان مراجعه والدين بايد تفاهمنامه‌اي بين پدر و مادر و مدير مهدكودك امضا شود. در واقع والدين با يك نگاه متوجه مي‌شوند كه مهدكودك استاندارد يا غيراستاندارد است. متأسفانه بسياري از مهدهاي كودك مجوزدار ورشكسته شده‌اند، چون تعداد كودكان در اين مراكز كم است و براي آنها ادامه فعاليت به صرفه نيست.
خبرگزاري «ايرنا» هم اخيراً از خوراندن داروهاي آرامبخش و شربت‌هاي خواب‌آور توسط برخي از مهدهای کودک خبر داده بود.
متأسفانه هر روز راه‌اندازي اين مهدهای کودک غير‌مجاز به شكل قارچ‌گونه در حال افزايش است و تحت عنوان مهدكودك مجاز فعاليت مي‌كنند، در حالي كه بدترين فجايع ممكن است در اين اماكن رخ دهد.
نهادهايي همچون كانون پرورش فكري كودكان، مهدهايي كه زير‌نظر وزارت جوانان است، فرهنگسراها و خانه‌هاي مشاركت وابسته به شهرداري، مؤسسات زبان و برخي مدارسي كه طبق قانون مجاز به نگهداري كودكان چهارتا شش سال نيستند، از جمله اين مراكز هستند. به نظر مي‌آيد ارگان‌هاي متولي مانند سازمان‌بهزيستي به محض بروز مشكل خود به‌عنوان شاكي در صحنه حاضر مي‌شوند؛ در حالي كه عدم شناسايي مهدهای کودک بدون‌مجوز نقطه ضعف اين سازمان است. معيارهاي فعاليت مهدهای کودک نيز به نگهداري كودكان ختم مي‌شود و در رشد و پرورش كودكان هيچ‌معياري ندارند. بنابراين هركس مي‌تواند به راحتي اين كار را انجام دهد.

منبع: روزنامه جوان